ชาวมอญละโว้ สืบสาน “พระทิ้งบาตร” ประเพณีตักบาตรข้าวรวม วิถีแห่งศรัทธาและความสามัคคีที่ยังมีลมหายใจ
เมื่อยามรุ่งสางของวันที่ 12 กรกฎาคม 2568 ณ ลานวัดอัมพวัน ตำบลบางขันหมาก อำเภอเมืองลพบุรี ชาวไทยเชื้อสายมอญจำนวนมาก ได้พร้อมใจกันร่วมในพิธี “ตักบาตรข้าวรวม” หรือที่รู้จักในชื่อดั้งเดิมว่า “ประเพณีพระทิ้งบาตร” ซึ่งจัดขึ้นในชุมชนมอญเมืองละโว้ — หนึ่งในชุมชนมอญที่ใหญ่และเก่าแก่ที่สุดของลพบุรี
ดร.รัฐพล ธุระพันธ์ นายอำเภอเมืองลพบุรี พร้อมด้วย นางกฤษณา สิทธิราช วัฒนธรรมจังหวัดลพบุรี นำขบวนผู้ศรัทธาร่วมตักบาตรกับพระสงฆ์ โดยทุกคนจะใส่ “ข้าวรวม” ซึ่งคือข้าวสุกพร้อมกับข้าวคาวหวานทุกชนิดลงในบาตรของพระแบบรวมกันในหนึ่งบาตร เพื่อให้พระได้ฉันเฉพาะสิ่งที่อยู่ในบาตรเพียงใบเดียวเท่านั้นตามข้อวัตรของการ “ธุดงค์บาตร”
แม้คำว่า “ทิ้งบาตร” ฟังดูแปลกหูในยุคสมัยใหม่ แต่แท้จริงคือการที่พระจะนำบาตรเปล่าไปฝากไว้ที่บ้านญาติโยม และไม่กลับมาอีกจนกว่าญาติโยมจะนำบาตรที่ใส่อาหารแล้วกลับไปให้ที่วัดในเช้าวันรุ่งขึ้น เป็นการจำกัดการบริโภคให้อยู่ภายใต้กรอบของความพอประมาณ และความไม่ยึดติดในรสชาติอาหาร
พระปัญญาวุฒิ วุฒิโก ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดอัมพวัน เล่าว่า “ประเพณีนี้ชาวมอญในลพบุรีทำติดต่อกันมานับร้อยปี โดยจะเริ่มในวันถัดจากวันเข้าพรรษา และจะจัดต่อเนื่องกัน 7 วัน ปีนี้ก็เช่นกัน…เรายังเห็นเด็กๆ วัยรุ่น และผู้ใหญ่ร่วมแรงร่วมใจมาทำบุญ สืบทอดกันอย่างไม่ขาดสาย”
หลังการตักบาตรเสร็จ ชาวบ้านจะนำ “ข้าวรวมใส่บาตร” จากบ้านใครบ้านมัน มาแลกเปลี่ยนกันกินในชุมชน เป็นทั้งการแบ่งปัน และกระชับความสัมพันธ์ของคนในละแวกเดียวกัน เป็นภาพที่หาได้ยากในโลกปัจจุบัน
พระรูปหนึ่งกล่าวปิดท้ายอย่างงดงามว่า
“ข้าวในบาตรไม่ใช่แค่ข้าว…แต่มันคือศรัทธา ความตั้งใจ และความสามัคคีที่รวมกันไว้ในขันเดียว”
